Spójrzmy prawdzie w oczy: nauka rzeczowników i przypadków w językach słowiańskich należy do kwestii raczej żmudnych i wymagających cierpliwości. Wiedzą o tym wszyscy, którzy próbowali uczyć się któregoś z tych języków. Na tym tle nieco przyjemniej wypadają czasowniki. ☺
Języki serbski i chorwacki, jak przystało na reprezentantów języków słowiańskich, odmieniają swoje czasowniki przez liczby, osoby, czasy i tryby. Oczywiście pojawia się też aspekt…ale postanowiłam tu mówić tylko o rzeczach miłych i prostych, a z aspektem, wiadomo, bywa różnie! ☺
Czasowniki regularne dzielą się w czasie teraźniejszym na trzy grupy: – a -, – i – oraz – e -. A odmieniają się w następujący sposób:
| A | |||
| ČITATI | |||
| jednina (liczba pojedyncza) | množina (liczba mnoga) | ||
| ja | čit – a – m | mi | čit – a – mo |
| ti | čit – a – š | vi | čit – a – te |
| on/ona/ono | čit – a | oni/one/ona | čit – a – ju |
| I | |||
| UČITI | |||
| Jednina (liczba pojedyncza) | Množina (liczba mnoga) | ||
| ja | uč – i – m | mi | uč – i – mo |
| ti | uč – i – -š | vi | uč – i – te |
| on/ona/ono | uč – i | oni/one/ona | uč – e |
| E | |||
| ZVATI SE | |||
| jednina (liczba pojedyncza) | množina (liczba mnoga) | ||
| ja | zov – e – m se | mi | zov – e – mo se |
| ti | zov – e – -š se | vi | zov – e – te se |
| on/ona/ono | zov – e se | oni/one/ona | zov – u se |
Nie jest źle, prawda? Żeby jednak plusy nie przesłoniły nam minusów, powiem, że grupa – e – bywa zmienna. Jednak nawet w tej zmienności można znaleźć regułę, na przykład tę związaną z czasownikami, które mają w bezokoliczniku cząstkę – ov. Spójrzmy, jak to wygląda:
| E | |||
| KUPOVATI | |||
| jednina (liczba pojedyncza) | množina (liczba mnoga) | ||
| ja | kup – uj – e – m | mi | kup – uj – e – mo |
| ti | kup – uj – e – -š | vi | kup – uj – e – te |
| on/ona/ono | kup – uj – e | oni/one/ona | kup – uj – u |
Łatwe? Łatwe. ☺ Zapraszam więc do ćwiczenia:
